Bijeenkomst samenvattingen periode 2
Introductie
Op deze pagina vindt u net zoals op de voorgaande pagina een overzicht met samenvattingen over de lessen die plaatsvonden gedurende periode 2 van de minor.
Ook hier geldt weer, mocht u behoefte hebben om de originele aantekeningen in te zien dan kan dit door een link op te vragen bij de auteur via de contact pagina op de website.
Week 8
Donderdag 17 november
Quote van deze week
Wat er op het spel staat, is niets minder dan de onwetende mens, die ten onder gaat aan clicks en likes. – Quote vanuit Tegenlicht aflevering
Deze week was er door omstandigheden geen les op de dinsdag. De donderdag daarentegen, hebben we weer een Tegenlicht aflevering gekeken, deze keer was dit “baas over je eigen data”. Deze aflevering gaat in op de wijze waarop tech bedrijven data verzamelen over jouw gedrag online, en met name ook op welke manier deze data gebruikt wordt voor andere doeleinden. De aflevering besteed uiteraard aandacht aan de verschillen tussen data veiligheid in Europa en Amerika. Opvallend is, dat er een nadruk wordt gelegd op het feit dat we in Europa een wetgeving hebben die vast stelt dat alle data die over jou als persoon gaat ook eigendom is van jou. Wat betekent dat je met een simpele aanvraag, aanspraak kan doen op jouw recht tot vergetelheid (AVG wet die stelt dat elke persoon van een bedrijf kan eisen dat alle data over hun persoon wordt verwijderd). De aflevering vertelt ons dat het in Amerika net andersom is, de tech bedrijven die data hebben over jou zijn de eigenaar van die data en mogen er bij wijze van spreken mee doen wat ze willen.
Toen ik dit deel van de aflevering hoorde vroeg ik mij direct af waarom ze geen aandacht besteden aan het feit dat een groot deel van de persoonlijke data van Nederlanders opgeslagen wordt op servers die gehuisvest zijn in Amerika, wat betekent dat zij niet hoeven te voldoen aan de Europese wetgeving (zoals bijvoorbeeld studenten gegevens van scholen die massaal gebruik maken van Microsoftservers). Naast de vergelijking tussen Amerika en Europa wordt uiteraard ook China hierbij betrokken, China is natuurlijk een goed voorbeeld van hoe persoonsgegevens kunnen worden gebruikt om een populatie te controleren. Het social creditsysteem in China is hier het beste voorbeeld van. Of die vergelijking met China terecht is zal ik niet concluderen, maar voor mij is het duidelijk dat de kans dat wij in Europa ooit op die wijze om zullen gaan met data vrij klein is (maar zeg nooit nooit).
Het socratisch café van deze week ging over de film Minority Report, waarin een samenleving vertoond wordt waarin criminaliteit tot een minimum wordt gehouden doormiddel van zogenaamde precogs (precognitie, het vooraf kunnen inschatten of weten van gebeurtenissen in de toekomst). Van deze bespreking heb ik helaas geen specifieke aantekeningen gemaakt. Voor mij persoonlijk was dit socratisch café één van de minder interessante gesprekken die we hebben gehad.
Week 9
Dinsdag 22 & Donderdag 24 november
Quote van deze week
What kind of Gods will we be? Will we be merciful? – Yuval Harari in Tegenlicht: Mensen, Goden en Technologie
Deze week hebben we veel aandacht besteed aan het bespreken van de eerste E uit het Triple E Framework van Liz Kolb. Het framework wat is ontwikkeld door deze schrijfster wordt gebruikt om de effectiviteit van technologie in het onderwijs te meten. Het kijkt naar de wijze waarop technologie een bijdrage doet aan de Engagement, Enhancement en Extension van het leerproces van de leerlingen. Deze week gingen we dieper in op Engagement. Vanuit de bespreking en bijhorende opdrachten over dit eerste onderdeel van het framework heb ik zeker wat inzichten opgedaan als het gaat over hoe technologie op dit moment wordt toegepast. Met name bij het analyseren van de voorbeeld lessen in het boek werd me duidelijk dat een ogenschijnlijk goede toepassing van technologie in een les, in werkelijkheid misschien helemaal geen extra verrijking biedt aan de studenten. Het geheel maakt me erg benieuwd naar de toekomstige onderdelen van het framework.
Na het bespreken van alle hoofdstukken die we gelezen hebben, heeft er een korte discussie plaatsgevonden over op welke wijze technologie een positieve of negatieve rol heeft gespeeld in onze privélevens gedurende de afgelopen week. Aan de hand van een aantal onderwerpen gingen we na hoe wij technologie hebben toegepast op die vlakken, zo spraken we over het sociale vlak, financiële vlak en de zelfredzaamheid. Bij het beantwoorden van de verschillende vragen die hierbij horen kwam ik tot het inzicht dat ik technologie toch nog veel op positieve wijze toepas in mijn leven, in ieder geval als het aankomt op die drie hoofdonderwerpen.
Deze week keken we een aflevering van Tegenlicht genaamd Mensen, Goden en Technologie. Deze aflevering was als het ware een ondersteuning voor degene die hadden gekozen om het boek Homo Deus van Yuval Harari te lezen. In deze aflevering is Yuval Harari aan het woord, en geeft hij ons inzichten over hoe technologie de ontwikkeling van de mens beïnvloed. Of dat op een positieve of negatieve wijze is laat hij open ter interpretatie. Deze aflevering vond ik zelf enorm interessant, doordat ik ook het boek Homo Deus had gekozen om te lezen, gaf deze aflevering mooie ondersteunende inzichten op de feiten die voorbijkomen in het boek. Eén van de dingen die mij bij is gebleven uit deze aflevering is de vraag wat voor soort goden wij zullen gaan zijn in de toekomst. Uiteindelijk zal technologie ons brengen op een punt waarop wij in staat zijn om leven te creëren op de manier die wij voor ogen hebben. Het was te merken dat deze aflevering enorm veel verschillende meningen losmaakte in de klas, waardoor een aantal verhitte discussies ontstonden. Ik heb dan ook intens genoten van de gesprekken die we voerden in de klas naar aanleiding hiervan.
Op de donderdag hadden we een socratisch café wat ging over de documentaire Welmoed en de sexfakes. Deze documentaire is gemaakt door Welmoed, een Nederlandse presentatrice, die opeens verscheen in een deepfake porno video. Persoonlijk vond ik deze documentaire wel vermakelijk, maar bevatte het voor mij niet genoeg interessante punten om een mooi inhoudelijk verhaal over te houden.
Week 10
Dinsdag 29 nov & Donderdag 1 december
Quote van deze week
Helaas heb ik voor deze week geen inspirerende quote
De dinsdag van deze lesweek startte we door een quote van Nikola Tesla te bekijken en hier onze gedachten over op te schrijven. De quote had te maken met de afleiding die Nikola ervaarde bij het luisteren van radiozenders, hij was er zacht gezegd, geen voorstander van. De vraag ging over hoe wij dit ervaren, zien wij de media die we nu hebben ook als een afleiding of zelfs bron van irritatie?
Vanuit de klas kwamen een paar interessante punten naar boven, zo werd er genoemd dat deze visie vaker terug komt, ook in het heden. Daarentegen is er wel een duidelijk verschil tussen het media landschap van nu en dat uit de tijd van Nikola Tesla. Op dit moment zijn er zoveel verschillende vormen van media dat het bijna onmogelijk is om ze allemaal te ontwijken.
Een groot deel van de dinsdag bestond uit het verder bespreken van de Triple E constructie van Kolb, deze keer over Enhancement. Vanuit de gesprekken en observaties die zijn gemaakt vanuit dit onderwerp heb ik een aantal interessante inzichten opgedaan. Met name dat de tech tools die men gebruikt in het klaslokaal alleen gebruikt moeten worden als er het een concreet en duidelijk positief effect hebben op de doelen die zijn gezet voor een les of onderwerp.
Na de bespreking luisterden we naar een podcast van Kennisnet (Remco Pijpers & Anneke Smits) als voorbereiding op een gastles van één van de sprekers uit de podcast, Anneke Smits. De podcast besteedde veel tijd aan het bespreken op welke wijze digitale geletterdheid moet worden geïntegreerd met het huidige onderwijs. Daarnaast besteedde het ook aandacht aan welke vorm digitale geletterdheid zou kunnen hebben in verschillende vakken. Hetgeen wat ik als het meest belangrijke heb ervaren in deze podcast heeft betrekking tot de hoofdthema’s van digitale geletterdheid, er wordt namelijk duidelijk gesteld dat de huidige vier thema’s niet perse vast staan. Digitale Geletterdheid is een veld wat nog zo actief in ontwikkeling is op dit moment en eerlijk gezegd maakt dat mij enorm enthousiast om hiermee bezig te gaan en te zien hoe het onderwerp over de jaren heen zich ontwikkelt.
De donderdag van deze week hadden we naar mijn mening enorm interessant onderwerp voor het Socratisch café, deze ging namelijk over de toekomst van het leven nadat iemand is overleden. In het specifiek gaat dit over de data van mensen die zijn overleden, hun profielen, documenten en dergelijke zaken. Maar daarnaast besteedde het ook aandacht aan het digitaliseren van het kerkhof bijvoorbeeld. Dit socratisch café maakte enorm veel los in de klas, wat zeker begrijpelijk is. In een voorgaande documentaire zagen we al vlagen van dit onderwerp voorbij komen en toen was er al lichte ophef over. Van dit socratische café heb ik twee aandachtspunten meegenomen waarvan ik van mening ben dat men hierover moet nadenken, niet alleen voor jezelf maar ook voor je dierbaren. De twee punten zijn dat je moet nadenken over wat er gaat gebeuren met jouw digitale nalatenschap, maar ook dat van anderen, bespreek met vrienden en familie wat hun wensen zijn. Net zoals je zou doen bij een normaal testament. Het tweede punt is dat een ieder zou moeten nadenken over de privacy van hun gegevens (documenten op je PC bijvoorbeeld). Wat gaat hiermee gebeuren als jij plots overlijdt? Wie gaat het regelen? Ik denk dat dit vraagstukken zijn waar we als maatschappij niet vaak genoeg bij stil staan, mede omdat het praten over de dood voor vele mensen natuurlijk ongemakkelijk is. Hopelijk vinden we in de toekomst meer begrip voor het bespreekbaar maken van deze onderwerpen.
Week 11
Dinsdag 6 & Donderdag 8 dec
Woord & Quote van deze week
Aandacht economie – Doortje Smithuijsen
“Humans are faulty beings that strife for perfection, slowly but surely, we will become Homo Deus, the next step in evolution, albeit a synthetic one.” – Yuval Harari
Deze week hadden we een gastles van Anneke Smits, in deze gastles hadden we het over de ontwikkeling van digitale geletterdheid als onderdeel van het basis curriculum, maar ook over verschillende praktische voorbeelden. Het geen wat mij het meeste is bijgebleven van deze gastles is een punt wat gemaakt werd over de mogelijke integratie van Digitale Geletterdheid in andere vakken. Het schijnt dat dit in het verleden al eens is geprobeerd, bijvoorbeeld in Denemarken. Maar uit deze pilots is eigenlijk gebleken dat het niet goed lukt om DigGel te integreren bij andere vakken. Naast het feit dat het integreren tijd weg rooft van het basisvak wat gegeven wordt, is het ook erg moeilijk om vast te stellen hoe het precies in de praktijk moet gebeuren. Het berust met name op de vaardigheden van de docent als het aankomt op digitale geletterdheid en op dit moment zijn er nog te weinig docenten die hier voldoende kaas van hebben gegeten.
Op de dinsdag middag bespraken we een filmpje waarin gesproken wordt over de nieuwe privacyregelgeving van TikTok. Vanuit dat filmpje bespreken we onze eigen gedachten over wat we net gezien hebben, in dit gesprek gaf ik aan dat ik de nieuwe privacy regelgeving van TikTok had gelezen, of in ieder geval een poging heb gedaan om het te lezen. De schrijfwijze van deze regelgeving is zodanig vaag dat ik, met al mijn ICT kennis en skills, slechts de helft enigszins kon begrijpen. Het punt wat ik daarmee probeerde te maken is dat als ik al moeite ervaar om het te begrijpen, hoe moet iemand met geen enkele ICT-kennis dan ooit bewust zijn van waar hij of zij mee akkoord gaat?
Op donderdag hadden we de boekbespreking van het derde themaboek. Hiervoor had ik het boek Homo Deus gekozen van Yuval Harari. Ik was zodanig geïnvesteerd in deze boekbespreking dat ik vrij weinig aantekeningen heb gemaakt tijdens het gesprek. Om een idee te geven van hoe interessant ik dit boek vond, in de kaft van het boek heb ik pagina’s opgeschreven waar interessante punten stonden die ik wou opbrengen in de boekbespreking. Dit is uiteindelijk een lijst geworden van net geen 35 verschillende pagina’s. Eén mooie quote die ik kan geven die naar voren kwam in de boekbespreking gaat over de ontwikkeling van de mens in de toekomst. “Humans are faulty beings that strife for perfection, slowly but surely, we will become Homo Deus, the next step in evolution, albeit a synthetic one.”
Week 12
Dinsdag 13 & donderdag 15 dec
Quote van deze week
“Whether you are online or not, it is easy for people to end up unsure if they are closer together or further apart”. – Bron onbekend (niet genoteerd)
Deze week besteedde we veel aandacht aan het bespreken van quotes uit een boek van S Turkle, en gingen we verder met de laatste E uit het framework Extension. Maar voor mij persoonlijk was het meest interessante onderdeel deze week de Tegenlicht documentaire die we hebben gekeken over de waarheid als wapen. Deze documentaire richtte zich op de propaganda oorlog die plaatsvindt tussen het Westen en Rusland als gevolg van de invasie van Oekraïne. In deze documentaire krijgen we een erg duidelijk beeld over hoe de instanties in Oekraïne en het Westen omgaan met de desinformatie campagne die Rusland voert over de details van de oorlog. Vanuit mijn eigen interesse had ik hier al het één en ander over opgezocht, maar het kijken van deze documentaire heeft mij enorm veel inzicht geboden als het aankomt op het belang van het bestrijden van desinformatie en propaganda. Niet alleen in tijden van oorlog, maar in het algemeen.
Een aantal dingen uit de documentaire zijn mij bijgebleven, namelijk een verhaal waar in wordt verteld dat docenten in Rusland verplicht zijn om de door de staat ontwikkelde informatie filmpjes en materialen aan te bieden aan hun studenten. Waardoor ze in principe een hele generatie jonge Russen aan het indoctrineren zijn. Het meest schokkende aan dit feit is dat docenten die dit weigeren een gevangenisstraf van 15 jaar staat te wachten, de vraag blijft of dit om een echte gevangenis gaat of om een verstopte Goelag in Siberië. Aan het einde van de documentaire schreef ik de volgende gedachte op.
Informatie oorlogen zijn een groter onderdeel van moderne oorlogsvoering dan we voorheen dachten. Er zal meer aandacht besteed moeten worden hieraan, ook in het onderwijs moet daar aandacht worden besteed aan desinformatie. Het aanleren van informatie vaardigheden behoed jonge mensen ervan om propaganda te geloven.
Op de donderdag van deze week hadden we een lesbezoek van Jan Harlaar, een man die zich bezighoud met het ontwikkelen van een digitale campus voor het Windesheim. Hij kwam ons vertellen over het idee, het doel, de huidige voortgang en uiteindelijke implementatie van de digitale campus. Het lesbezoek van meneer Harlaar was naar eigen zeggen erg interessant voor mij persoonlijk. Dit met name omdat duidelijk is geworden dat er bij de ontwikkeling van deze digitale campus slechts zeer geringe input van studenten wordt gebruikt en er vooral wordt gewerkt vanuit een oogpunt op vernieuwing. Als er iets is wat deze minor ons inmiddels heeft geleerd dan is het dat veel scholen te snel technologische vernieuwing willen aanbrengen in hun systemen en onderwijsmethodes. Wat als mogelijk gevolg heeft dat er fouten worden gemaakt bij de uitvoering of in de kern al bij de implementatie hiervan. Gekoppeld met het feit dat Windesheim voor de ontwikkeling van deze campus dus slechts gering gebruikt maakt van input uit hun studenten baart mij enige zorgen.
Week 13
Dinsdag 20 & Donderdag 22 dec
Quote van deze week
The critical eye may not be able to distinguish fakes in the future. – Uit Zien is Geloven van Tegenlicht
Een interessant onderdeel van deze week was het bespreken van een aantal scenario’s (of thema’s) waarin ons gevraagd werd om een inschatting te maken over wat verstandige opvattingen zijn over de thema’s en welke twee mogelijke aanknopingspunten er zijn om een gesprek over te beginnen met leerlingen. De thema’s of scenario’s die ik als het meest interessant heb ervaren hieruit gaan over het onderscheid tussen echt & nep, technologische verslaving en de grens tussen mens & machine. In de quote van deze week zien we dit al een beetje terugkomen, op dit moment is het nog goed mogelijk voor mensen die verstand hebben van deepfakes, shallowfakes en dergelijke zaken om te onderscheiden tussen echte en neppe informatie of video’s. Wat gebeurt er als ook die kritische blik dat onderscheid niet meer kan maken?
Nadenken over dat vraagstuk brengt mijn gedachten al snel in een vrij dystopisch wereldbeeld. Dat maakt ook dat naar mijn mening het onderwijzen van informatievaardigheden een enorm belangrijk onderdeel is, niet alleen van digitale geletterdheid, maar burgerschap in het algemeen. Wat betreft de technologische verslaving komt dit eigenlijk op hetzelfde argument, het bespreekbaar maken van wat een verslaving betekent als het gaat om consumptie en gebruik van media en tech is denk ik erg belangrijk om een voedingsbodem te kweken voor gesprekken hierover. Als men niet bewust is van de gevaren, signalen en ingeslopen gedragingen, zullen zij ook niet in staat zijn om zich hier tegen te weren.
Ook de grens tussen mens & machine is een onderwerp wat mij bezighoudt, hoe we de mens definiëren zal ongetwijfeld gaan veranderen over de decennia ’s heen. Ik ben van mening dat het niet mogelijk gaat zijn om de samensmelting van mens & machine tegen te gaan.
Deze week keken we een Tegenlicht aflevering over deepfakes. In deze aflevering komen enorm veel mooie argumenten en aandachtspunten naar voren maar degene die mij het meeste zijn bijgebleven hebben te maken met het onderscheiden van realiteit en iets wat nep is, zowel als de perceptie van realiteit. Ik vraag me af hoe deepfakes en andere manieren van overtuigende beelden creëren onze perceptie van realiteit zal gaan beïnvloeden. Als we bijvoorbeeld kijken naar hoe ons brein herinneringen maakt, zien we al dat het mogelijk is om een herinnering te maken ook al ben jij niet degene geweest die het daadwerkelijk heeft uitgevoerd (zoals het voorbeeld van deepfake therapie voor exposure).
Het socratisch café van deze week ging over de documentaire Mijn Dochter de Vlogger. Deze documentaire volgt verschillende families waarin één of meerdere van de kinderen bekende YouTube (vloggers specifiek) zijn en op welke manier dit de gezinsdynamiek beïnvloed.Tijdens het kijken van de documentaire vroeg ik mij eigenlijk constant maar één ding af, namelijk is deze levensstijl de wens van het kind of die van de ouders? Van elk gezin kreeg ik de indruk alsof de ouders meer geïnvesteerd waren in het vloggen dan de kinderen zelf, iets wat naar mijn mening best zorgbarend kan zijn. We kennen allemaal de verhalen over ouders die hun kinderen verplicht laten meedoen aan zogenaamde schoonheidswedstrijden om een gemis uit hun eigen jeugd in te vullen. Tot in hoeverre is daar sprake van in de situatie van deze families?
Week 14
Dinsdag 10 & Donderdag 12 jan
Quote van de week
Helaas, geen quote van deze week.
Deze week stond voor een grootdeel in het teken van de afronding van de minor, op de dinsdag hebben we kort een gesprek gevoerd over het razend populaire ChatGPT. Er heerst een enorme onrust over hoe ChatGPT invloed kan gaan hebben op de kwaliteit van het onderwijs, maar ook de leerprestaties van studenten als gevolg van het gemak wat ChatGPT biedt. Hetgeen wat mij het meeste is bijgebleven van dit gesprek, is dat het uitermate belangrijk is om als docent te begrijpen hoe ChatGPT teksten schrijft en hoe deze eruit kunnen zien. Daarnaast is het ook belangrijk om hier zelf mee te oefenen, zodat je inzicht krijgt op het soort fouten wat het algoritme van zichzelf maakt in de teksten. Op die manier weet je jezelf misschien beter te wapenen om fraude te herkennen bij het werk wat studenten inleveren.
Op de donderdag van deze week hadden we een aantal variaties op de boekbesprekingen en het socratisch café. Voor deze keer moest iedere student een eigen gekozen boek en een eigen gekozen filmpje o.i.d. mee nemen om te bespreken. Ik had gekozen voor het boek 1984 van George Orwell, en voor het filmpje koos ik voor een video van Kurzgesagt die ging over of robots rechten verdienen net zoals dat wij mensenrechten hebben. Alle verschillende voorbeelden van boeken en filmpjes die mijn klasgenoten hadden mee genomen voor deze sessie gaf een prachtig beeld van de verschillende mogelijkheden die je hebt om een onderwerp te benaderen in je lessen. Met name het gedeelte over de gekozen boeken van iedereen vond ik erg interessant. Een kort overzicht van de boeken staat hieronder.
Nick Bostrom – Super Intelligence
Jeanne Ryan – Nerve
Tom Clancy & Bill McCay – Cyberspy
Maria Genova – What the Hack?!
Caja Cazemier – Like me!
Ernest Cline – Ready Player One
Marlies Slegers – Hartjes & Bommen
John C Lennox – 2084 AI and the future of Humanity
Tomson Darko – Ze gingen samen het toilethokje in.mp4
Elk boek had zo zijn eigen onderwerp en doelgroep met een grote variatie van mogelijkheden. Ik ga ook zeker een aantal van deze boeken zelf lezen om erachter te komen of ik ze zou willen gebruiken in de toekomst als ik les moet geven over een bepaald onderwerp binnen Digitale Geletterdheid.